zondag 30 november 2008

Montecassino

Voor ik naar Rome kwam, was één van mijn kleinere wensen Montecassino te zien. Het is de plaats waar de grote stichter Benedictus het grootste stuk van zijn leven doorbracht. Benedictus heeft een zeer grote invloed gehad op de geschiedenis en nog steeds. Onze paus koos ook zijn naam naar deze heilige en hij is al de 16° paus die dat doet. Dat zegt genoeg. Hoeveel religieuzen leven niet volgens de regel van Benedictus?

Maar mijn plannen werden nog maar eens doorkruist door 'trein desastro'. Volgens de mooie site 'desastro' had de heen- en terugreis 2 uur 40' moeten duren . Het zijn er 5 uur 30' geworden...

Van de nood een deugd makend ben ik dan maar te voet naar boven gestapt, alles samen ongeveer 10 kilometer. Op zich al een bezinning: de abdij troont mooi boven op de berg. En zo krijg je langzaam een zicht op de omgeving, ook al was het weer niet zo denderend. Deze morgen tussen 5 uur en 5.30 uur hebben we hier een geweldig luidruchtig onweer gehad, wat de laatste weken zeer vaak gebeurt, met bakken water en hagelstenen... Toen ik aan de abdij kwam, was ze natuurlijk gesloten en moest ik volgens het schema aan de poort een uur wachten. Gelukkig ging het poortje na drie kwartier al open.

De beloning was enorm. Wat een abdij! Werkelijk heel groot en heel mooi. De kerk is prachtig. Ze werd op het einde van Wereldoorlog II door de Duitsers gebombardeerd en de nieuwe kerk werd in 1949 geconsacreerd. Ik zag het graf waar Benedictus en zijn zus Scholastica begraven zijn. De deuren naar de schitterende sacristie laten gelukkig een inkijk toe: er zit glas in de deuren.

En te voet terug naar beneden. Ik zat vijf minuten in de trein vol studenten en begon sirieus te regenen.

zaterdag 29 november 2008

Provinciaals gezien

Ons laatste zesjaarlijks algemeen kapittel, dat plaats vond tijdens de lente van dit jaar, heeft onder ander beslist dat er een 'Europaproject' komt. Er zijn heel wat zorgen binnen heel de Kerk in Europa, misschien nog het meeste in West-Europa, ook in onze congregatie: de vergrijzing, weinig roepingen, de maatschappelijke situatie... Daarom heeft de Algemeen Overste alle Europese provinciaals samen geroepen in het hoofdhuis hier te Rome. Ook de provinciaal van Hongarije was er, een Vlaamse medebroeder. Deze twee hadden me uitgenodigd om ginder te gaan eten, wat ik zeer sympathiek vond.

Na 2,5 uur openbaar vervoer (vier bussen en er was alweer een staking van de buschauffeurs op één lijn, en natuurlijk op die, die ik wilde nemen) kwam ik toch netjes op tijd aan. Ik kon er de algemeen overste, de algemeen vicaris, de algemene vicaria van de Zusters van Don Bosco en nog wat medebroeders ontmoeten. Ook Monseigneur Ad Van Luyn, salesiaan en bisschop van Rotterdam, was er: hij gaat deze morgen voor in de eucharistie die ze in de catacomben van Sint-Calixtus vieren, waar ik dus zelf ook al tweemaal geweest ben.

Het was een hartelijke ontmoeting aan tafel en daarna in de bar. Nog eens Nederlands kunnen spreken en nieuws horen uit Vlaanderen. Zo vernam ik gisteren pas dat Johan Boni bisschop wordt van Antwerpen, een man die ik in Taizé leerde kennen.

En in het algemeen huis kreeg ik een enorm belangrijke CD-rom: de twintig boekdelen over het leven van Don Bosco, in de Italiaanse versie, met zoekmogelijkheden. Nogwel gratis, of beter, het kost mij een paternoster voor de milde schenker. Men is ook in Vlaanderen bezig met zo'n CD-rom te maken, maar dan met de Nederlandstalige versie.

Gelukkig waren er nog twee medebroeders van onze gemeenschap daar, en ik mocht in hun auto mee terug naar hier komen.

vrijdag 28 november 2008

De Bijbel met Don Bosco

Eén van de beste methoden om een tekst goed te begrijpen, is zeker die tekst vertalen. Nu bood een medebroeder-professor van mij (ik volg vijf uren bij hem) me een mooie kans om uit te proberen of mij dat zou lukken. Begin 2009 komt zijn boek uit in het Frans (La Bible avec Don Bosco) en het Italiaans (La Bibbia con Don Bosco). Omdat Don Bosco zeer veel uit de Bijbel citeert (ongeveer 6000 maal) en die stukken van commentaar voorziet, komen er drie delen. Bij toeval is het mooi verdeeld: 2000 uit het Oud-Testament, 2000 uit de vier evangelies en 2000 uit Handelingen en de Brieven. De tekst van het eerste deel, dus over het O.T., is klaar. Natuurlijk wilde ik niet heel het boek vertalen, 600 bladzijden! Maar de inleiding en de conclusie, telkens zowat 23 à 25 bladzijden, daar wilde ik wel aan beginnen. En het lukte me het einde te halen. Althans voor een eerste vertaling, want er zou nog heel wat concreet detailwerk aan zijn om dit te publiceren.

Don Bosco kende de Bijbel zeer goed, bestudeerde hem, las er veel over en gebruikte hem zéér vaak in zijn rijk gevuld apostolaatswerk. Ik kan het nog het beste alsvolgt uitdrukken: Don Bosco lééfde met de Bijbel, eerst voor zijn eigen spiritueel leven en even sterk in alles wat hij deed voor jongeren en gewone mensen, in zijn briefwisseling, publicaties... Alles was op de Bijbel gefundeerd. Dit aspect is zo wezenlijk dat we dit zelf ook moeten doen. Anders dreigen we te ontsporen: een huis zonder fundamenten kan niet rechtop blijven.

De schrijver heeft één grote synthetische gedachte: bij Don Bosco mogen we spreken van een echte lectio divina. Deze kent vier stappen: een stuk uit de Bijbel lezen, hem contempleren of beschouwen, ermee bidden en in actie omzetten. Welnu, Don Bosco deed dit en hoe! Ofschoon hij nergens het woord 'lectio divina' gebruikt, heeft hij het wel in de praktijk gedaan. Ik ben dankbaar dat ik de gelegenheid had om ook dit aspect van onze stichter beter te leren kennen. Ik zie uit naar de twee andere delen.

donderdag 27 november 2008

Schaduw

Toen ik naar Rome kwam, gaf iemand mij een boek mee: "De schaduw. Bevriend worden met mijn onbeminde deel" van Morbourquette. Van de formulering van de titel ben ik niet helemaal zeker: ik heb het boek met mijn familie meegegeven naar België, om het gewicht in mijn valiezen te verminderen, of liever binnen het maximum te houden, want ik heb hier natuurlijk boeken en cursussen gekocht. Dat boek heb ik tweemaal gelezen, wat ik zeer zelden doe. Maar het is dan ook heel, heel goed en voor mijn werk uiterst bruikbaar. Er zit ook een flinke brok in voor spirituele begleiders. Vooral in dit sabbatjaar, dat mij de ruimte biedt over mezelf na te denken en waar nodig zinvolle correcties door te voeren. Welnu, dan is het op zoek gaan naar mijn eigen schaduw niet alleen zeer nuttig, maar ook uiterst noodzakelijk.

Het boek is gebaseerd op de psychologie van Carl Jung, leerling van Freud. Het verschil is dat Jung duidelijk openheid laat voor en zelfs positief staat tegenover de godsdiensten. Eigenlijk zou iedereen dat boek eens moeten lezen en in zijn eigen leven toepassen. Het is een boek dat zeer lang nawerkt en een levensopdracht inhoudt. Eén van de sterke punten is, dat hij de mens doet kijken naar zichzelf, als hij moeilijkheden ondervindt met anderen. Maar het boek helpt ook reacties, woorden, gedrag van anderen te begrijpen, een voorwaarde om dan liefdevol met de ander om te gaan. Hij legt onder andere ook uit hoe de verliefdheid werkt, zowel op het moment dat ze opvlamt, als na de 'wittebroodsweken' én hoe men kan doorgroeien van verliefdheid naar liefde.

Ik moet dat boek natuurlijk teruggeven, maar van zodra het kan, zal ik het kopen: het is een echt werkboek, zoals bijvoorbeeld 'Liefde is een werkwoord' er ook één is. Ik ben zo dankbaar dat mij dit boek te leen werd gegeven!

woensdag 26 november 2008

Harry Potter 2

Het meest eigenaardige vak van de vijf is zeker het seminarie 'Spiritualiteit van Don Bosco' met onze Amerikaanse medebroeder als professor. Gisteren bekeken we eerst fragmenten uit twee films, één voor jeugd, één voor kinderen, waarin duidelijke en minder duidelijke religieuze aspecten zitten. De eerste speelt zich af in de Middeleeuwen, de tweede is eerder een futuristische prent. Van tijd tot tijd werd de film stil gezet voor bespreking, inbreng van ons en van hem... Op het einde zagen we het begin van de eerste film over Harry Potter, ook met onderbrekingen voor bespreking.

We vragen ons allen af waar hij eigenlijk naartoe wil en wat hij van ons verwacht. Volgende week zien we de rest van Harry Potter en geeft hij ons het kader van de verdere werkzaamheden. Dat zal voor mij dan nog slechts twee keer zijn.

Ik ben beginnen lezen in het zevende deel van Harry Potter en dat lukt vrij goed. Onze Ethiopische medebroeder ziet het hele geval duidelijk niet zitten. Hij las nog geen letter. Ook de methode ligt hem niet. Uiteraard heb ik er hem een beetje mee geplaagd, aan tafel, zeggend dat mensen die Harry Potter nog niet kennen, best bij hem als specialist ter zake terecht kunnen. Want ja, met zoveel jeugdig volk wordt er uiteraard ook volop geplaagd, als komt het nooit scherp of negatief over. Echt salesiaans.

dinsdag 25 november 2008

Varia 4

Gisterenavond is de medebroeder terug gekomen, die zijn zus begraven heeft. Er blijven twee kinderen achter van 12 en 17 jaar, zonder ouders, want de vader is er ook niet meer.

Vandaag is het de sterfdag van de moeder van Don Bosco, mama Margherita. Dan herdenken we onze overleden ouders. Tijdens het groot dankgebed van de mis, toen de overledenen herdacht werden, mochten we allemaal de voornaam van onze overleden ouders noemen. Een teder moment in de gemeenschap.

Mensen van de gemeenschap die uit warme landen komen, bibberen zich warm. Onze Braziliaan bijvoorbeeld leefde tot nog toe met maxima van 40 en minima van 25 graden. 's Morgens zal het hier zowat 5 graden zijn, dus 20 graden onder zijn minimum. Polen en Russen daartegenover vinden die 5 graden nog warm, want zij gaan tot min 30 en nog kouder. Of hoe relatief alles is.

Vandaag ben ik drie volle maanden in Rome. Over een maand ben ik reeds terug in België. Het gaat snel. Gelukkig gaat het Italiaans steeds vlotter, zowel om te lezen als om te spreken.

maandag 24 november 2008

Synode over de Bijbel

De zes gemeenschappen die hier binnen de universiteit wonen (de twee andere wonen op een afstand van hier) komen zowat om de maand voor een belangrijk moment samen. Er zijn dus ongeveer 300 mensen uitgenodigd. Vandaag was dat het geval van 19 tot 20 uur over de voorbije synode over de Bijbel. Twee medebroeders van ons hier, die theologen zijn, hebben deelgenomen aan die synode. Zij brachten de grote lijnen in 40 minuten naar voren, waarna er tijd was voor vragen, opmerkingen... van onze kant.

Het was een zeer vruchtbare ontmoeting. De twee medebroeders hebben heel belangrijke dingen gezegd. Of beter: de synode heeft ze gezegd. Als alles wat daar beslist is mag doordringen tot op de werkvloer van de parochies, de gezinnen, de religieuze gemeenschappen, de katholieke scholen en ga zo maar door, dan zullen er vele jaren nodig zijn om het vele mooie dat de synode voorstelt uit te voeren .

Uiteraard is het nu wachten op de paus die de eindtekst aan het voorbereiden is. Ik verwacht dat het een zeer waardevolle tekst zal zijn. En je moet geen profeet zijn om te voorspellen dat de media in Vlaanderen wel een paar controversiële details zullen vinden, waarmee ze het geheel belachelijk zullen maken en zullen zwijgen over al de rest.

Ook frère Aloïs van Taizé (opvolger van de eerste prior, broeder Roger Schutz) heeft de hele synode meegemaakt en zijn inbreng gehad. Ik had zijn tekst gelezen in de Osservatore Romano, zeg maar de krant van het Vaticaan. Ook die van kardinaal Danneels had ik gelezen.

En zoals het bij jullie in Vlaandere gesneeuwd heeft, zo heeft het hier vandaag geregend!

zondag 23 november 2008

Wat heb ik vandaag op school geleerd? 5

Ik leer veel, elke les opnieuw. Maar wat me de voorbije week het meest getroffen heeft, is de les over onze congregatie ten tijde van de Eerste Wereldoorlog, de 'grote' oorlog. Er waren toen ongeveer 4000 salesianen, waarvan de meesten jong waren. De helft, dus ongeveer 2000, moest naar het front, zowat overal in Europa. De toenmalige opvolger van Don Bosco schreef elke maand een brief aan die salesianen, in totaal 32. Er zijn in het archief van de congregatie meer dan 700 brieven van salesianen aan die overste bewaard gebleven. Er is zelfs een doctoraatsthesis over gemaakt en een klein boekje met bloemlezingen over uitgegeven. Alleen al het thema 'Maria Hulp der Christenen in de loopgraven' beslaat een hoofdstuk. Ik heb in het bijzonder aan de loopgravenoorlog aan de Ijzer gedacht, waar Hitler soldaat en later korporaal geweest is.

Een oorlog doet zoveel kwaad. En dit is maar een zeer klein segmentje van het totaalbeeld. Hoeveel gezinnen, families... werden niet beroofd van een dierbare, een werkkracht... En als we bedenken dat er nog zoveel oorlogen zijn. Onze Congolese medebroeders klagen hier op emotionele wijze over wat in hun land gaande is. Vele honderden jongeren en ze kunnen ze nauwelijks eten geven. Mocht er toch vrede komen overal in de wereld en voor elke mens.

zaterdag 22 november 2008

Bezinningsdag - Paulus

Vandaag zijn we met onze gemeenschap op bezinning geweest, buitenshuis, in een mooi bezinningscentrum, waar zusters de gastvrouwen zijn. Het ligt aan de rand van Rome, zodat we ook konden wandelen. Na de middag zette ik er flink de pas in en was een uur onderweg. Ik kwam voor de tweede keer een herder met schapen en enkele geiten tegen. Ook hier vlak achter de universiteit, waar ik vaak ga wandelen, komt wel eens een herder met zijn kudde.

Deze morgen sprak de secretaris van onze algemeen overste. Hij is Spanjaard en doctor in de bijbelexegese, gespecialiseerd op Paulus. Waw! Achttienkaraats! De kern van ons geloof. Hij raakte mij heel, maar dan ook héél diep. Elke zin was een nagel op de kop, een gouden nagel. Het beste wat ik tot nog toe hoorde, al kwam Rupnik ook zeer dicht bij dat niveau, maar je kan moeilijk appels met peren vergelijken. Er was veel tijd voor stilte, bezinning, gebed, aanbidding, overweging... De spreker heeft me geholpen om tot een zeer diep niveau van het christelijk gebed te gaan. Christus centraal, Hij, en Hij alleen. Door Hem gewild en gekozen zijn wij, om Hem te volgen en Hem en zijn evangelie te preken met héél ons leven. Ja, om héél stil van te worden. Waar zal dit voor mij toe leiden na dit jaar? Hij weet het op dit moment, en Hij alleen.

Deze namiddag was er een uur aanbidding van het sacrament, in gemeenschap. Een mooi uur, met een korte periode van gebeden in het begin en bij het einde en voor de rest stilte.

Tenslotte hadden we een uur om in vier taalgroepen (Italiaans, Spaans, Frans en Engels) van gedachten te wisselen over de armoedebeleving in onze gemeenschap. Ik koos voor de Engelse groep. Moeilijk onderwerp, omdat we over zo weinig informatie beschikken omtrent de geldbesteding van de gemeenschap en over het persoonlijk leven van de medebroeders. Wel goed dàt we erover nadenken.

Alles samen weer een mooie, zinvolle dag, alleszins voor mij.

vrijdag 21 november 2008

Sint Cecilia

Morgen, 22 november, is het het feest van Sint Cecilia, patroonheilige van de kerkzang en kerkmuziek. Met onze gemeenschap (september) en met mijn familie (oktober) heb ik aan het graf van haar gestaan, in de catacomben van Sint Calixtus. Omdat ze een doek rond haar mond gebonden kreeg, kon ze niet meer voor Jezus Christus getuigen en daarom deed ze het met haar handen: twee vingers voor Jezus als God en mens en drie vingers voor de Drie-eenheid.

Onze gemeenschapsavond valt echter steeds op donderdag, en daarom was er gisteren na het avondeten een serenade van een half uur. Enkele medebroeders zongen iets uit hun eigen land of een enkele speelde een mooi stukje muziek. Ondertussen kregen we een extra stuk Italiaanse cake.

Vandaag is het de eerste echte herfstdag. En vanavond om 21 uur bidden we de rozenkrans voor de zus van een medebroeder uit onze gemeenschap die vandaag na een zelfdoding begraven is. Alweer die dood!

donderdag 20 november 2008

Moeder Teresa

De faculteit 'Sociale Communicatie' heeft vandaag een eminent spreker over Moeder Teresa uitgenodigd, Gëzim Alpion, zelf ook van Albanië. Hij studeerde zeven jaar in Kaïro en dan in Burmingham. Daar is hij professor sociologie. Zelf is hij ongelovig en bestudeert Moeder Teresa als socioloog. Het geheel nam twee uren in beslag: 75' inleiding door hem, 45' antwoorden op vragen. Volledig in het Engels. Dus voor mij een goede oefening in voorbereiding op Jezuzalem.

Hij belichtte Moeder Teresa op een heel eigen wijze en zette het sterven van haar vader in de spots: als zeer gevoelig meisje van 8-9 jaar heeft ze toen - door tussenkomst van een niet gekende priester op de dag van het sterven - Jezus als haar nieuwe Vader erkend. Hij belichtte het ongewone dat iemand uit een in Europa gemarginaliseerd land en als vrouw toch de paternalistische mannenkerk op een eminente wijze kon vertegenwoordigen. Hoe zij de media wist te bespelen, zonder een mediafiguur te willen zijn. Hoe verstandig ze wel was en precies wist waar ze mee bezig was. Een vrouw met een groot intellect, die veel gestudeerd heeft. Een vrouw die hij buitenmate respecteert om wat ze gedaan heeft voor de armsten der armen in een land waar de bovenklasse bezig was met rijkdom te verzamelen, met alle intriges die dat met zich meebrengt. En een vrouw die anderen wist te animeren om ook die weg te gaan.

Ik vond het een zeer geslaagde uiteenzetting van een eerlijk man met een open geest. Een man die probeert wetenschappelijk-objectief te kijken en kritisch de waarheid naar boven te halen. Die probeert alle standpunten te begrijpen, zowel van degenen die haar ophemelen als van hen die haar afbreken.

woensdag 19 november 2008

Kerststal en Isis

Dit bericht sluit nog aan bij wat ik zaterdagnamiddag bezocht. Die kerk van Cosmos en Damianus maakt immers deel uit van een groter complex, duidelijk een kloostergebouw. In een hoek daarvan kan men er een permanente kerststal bezoeken. Als ik echter het woord 'kerststal' gebruik, is het alsof ik voor een olifant het woord muis gebruik. Want de kerststal beslaat zowat een gemiddelde living in Vlaanderen.

Je moet hem zoeken te midden van een bergachtig decor, waarin vele beeldjes, huizen, taferelen, dieren... te vinden zijn. Tot herbergen met danspartijen, pratende vrouwen, grazende dieren... Alle figuren dragen traditionele Italiaanse kleren. Alles is met even veel zorg uitgewerkt. Echt wel prachtig, al moet je het kersttafereel zoeken in de overdaad van scenes.

En dan Isis. Ze is een Egyptische godin, echtgenote en tegelijk zuster van Osiris. Er staat een zeer oud beeld van haar in een hoekje van de Piazza Venezia. Er moet bij de Romeinen een grote cultus ter ere van Isis geweest zijn, met een tempel en alles wat bij een godenverering past. Al goed dat er toch nog wat bewaard is van die voor-christelijke beelden.

dinsdag 18 november 2008

Marko Rupnik

Vandaag organiseerde de universiteit een cultureel bezoek, voor elke faculteit een aangepaste activiteit. Zo gingen de studenten van sociale communicatie de RAI en Radio Vaticaan bezoeken. Filosofie ging naar de plaatsen van Bonaventura. Theologie ging naar Rupnik.

Marko Rupnik is een Sloveen en jezuïet. Hij is een uitmuntend christelijke kunstenaar, bijna altijd met moderne mozaïeken. Hij leeft en werkt met een groep mensen, die allen eerst moeten bidden, mediteren, aanbidden, samenleven, samen de keuken doen, de afwas, samen eten... en zo, als christelijke gemeenschap, werken ze samen aan de kunstwerken. Zo is er een prachtige kapel in het Vaticaan met een zeer groot werk van hen. Ook in Lourdes, Fatima en op andere plaatsen hebben ze prachtige mozaïeken gemaakt, soms zelfs zeer groot. Paus Johannes-Paulus II bezocht hun leef- en werkruimtes.

Rupnik vertelde twee uren, al zaten er ook twee kortere films in van 11 en van 32 minuten. Zijn visie vertrekt van het leed bij mensen: moorden, oorlogsslachtoffers... en van Christus. Het antwoord moet schoonheid zijn, verbonden met goedheid en liefde. Poësie redt de wereld, zoals Christus de wereld redt. Wat een visie! Hij heeft me zeer sterk geraakt. Hij maakte brandhout van de meeste moderne kunst en nog meer van de kritieken daarop. Van Gogh vindt hij dan weer een zeer groot kunstenaar.

We bezochten hun leefruimtes en het groot atelier, waar een zestal mensen aan eenzelfde kunstwerk aan het werken was. Hun kapelletje is werkelijk uniek. Het kunstwerk in hun refter stelt Jezus voor met Martha en Maria en met hun broer Lazarus. Een zuster vertelde. Wat een pracht, wat een diepe christelijke inzichten! Kunst met grote K. We zagen de techniek, de handelingen... Ook dat vond ik echt boeiend.

Collega's drukten mij op het hart dat ik die kapel in het Vaticaan absoluut nog moet gaan bezoeken. Zal ik dus ook doen.

maandag 17 november 2008

Bagna Caöda

'Bagna Caöda' is een Piëmontees dialectbegrip, dus het dialect van Don Bosco. Reeds van eind september was dat aangekondigd als een bijzondere activiteit, die gisterenavond doorging. Het is een typisch Piëmontees gerecht, een gerecht dat traditioneel van de armen is. Het brengt wel sfeer. Don Bosco moet dit zeker ook gegeten hebben.

De directeur had wat hulp gevraagd om de ouders van onze vicaris bij te staan. Zij leidden de voorbereiding. Die hebben een dagreis nodig gehad om hier te komen. Ze brachten groenten uit hun tuin mee en heel wat ander eten. Ik ben dus 2,5 uur gaan helpen. Groenten kuisen en snijden. Vier groenten ken ik: look, selder, paprika en witloof. De andere ken ik niet. Eén ziet er uit als een klein aardappeltje, groeit onder de grond en smaakt een beetje als radijs. Moet geschild worden als een aardappel. En dan lange stokken, die een beetje aan rabarber doen denken, maar dan dubbel zo lang. Driekwart gooien ze weg: de buitenste stokken en de toppen. Het smaakt naar... ik weet niet wat. In elk gevaar zijn in mijn reuk- en smaakgeheugen nieuwe elementen opgeslagen. Sterke smaken, alleszins, want vandaag smaak ik ze nog!

En dan de maaltijd. In het midden van vier personen staat een soort fondustelletje, diameter ongeveer 13 cm, met een theekaarsje onderin. Bovenin wordt de saus gedaan: een mengsel van olie en look. En dan haal je stukjes groenten door die saus en eet ze met wat brood op. Ze hadden in alle toonaarden verwittigd: deze kost ligt zwaar op de maag. Dus at ik niet teveel. Blijkbaar heb ik maat gehouden, want ik heb goed geslapen. Maar dat kan misschien ook verklaard worden door de wijn en op het einde de cognac. Voor het gerecht zou ik cent uitgeven, voor de sfeer des te meer. Sympathiek was het alleszins.

De sfeer zat er wel in. Een oude medebroeder, die ik voorbij de 85 schat, zong een lied over dit streekgerecht. Na de maaltijd sprak ik even met hem. Hij is 29 jaar missionaris geweest in Japan. En zo kent ook hij de Vlaamse salesiaanse missionarissen die naar Japan gegaan zijn.

Vandaag mag niemand van ons biecht horen: de biechtelingen zouden weglopen van onze lookgeur... Zo leer ik de Italiaanse keuken steeds beter kennen. Er komen ook Italiaanse cakes, taarten, pudding, enzovoort op tafel.

zondag 16 november 2008

Gisterennamiddag

Na het bezoek in groep, ben ik gisterennamiddag alleen op stap gegaan. Eerst de kerk Santa Maria d'Aracoeli, met het vergulde plafond (enig!) en het verrassende beeldje Gesù Bambino (het Kindje Jezus). Behalve zijn gezichtje en de handjes, is het één en al goud. Naast deze kerk bevindt zich het Campidoglio, een prachtig plein met mooie gebouwen. De plannen voor het plein zijn van Michelangelo (alweer hij!).

Toen ben ik gaan zoeken naar een straatje in de buurt, namelijk Via di Tor di Specchi, waar Don Bosco na zijn eerste bezoek aan Rome permanent enkele kamers huurde, bij zusters. Dat was uiteraard voordat hij de kerk Sacre Cuore (Heilig Hartkerk) aan Stazione Termini begon te bouwen. Hij is twintig keer in Rome geweest.

Dichtbij loopt een tijdelijke tentoonstelling over Picasso. Heel mooi uitgewerkt, met veel concreet materiaal, tot kattebelletjes toe. Een groot kunstenaar met een enorme fantasie, die veel moed had. Een aantal werken vond ik buitengewoon mooi.

Vandaar naar Castel Sant' Angelo, in de onmiddellijke omgeving van het Vaticaan. Je kan het bezoek. Dit uniek kasteel, echt in een cirkel gebouwd, heeft een heel boeiende en tot de verbeelding sprekende geschiedenis. Gaande van het mausoleum voor keizers tot een toevluchtsoord voor de pausen, met een bovengrondse verbindingstunnel met het Vaticaan. Het kasteel is heel goed bewaard en je kan veel bezoeken. Er was een prachtige, interactieve tentoonstelling over het restaureren van fresco's en een andere over engelen. Op het dak ontvouwt zich een prachtig panorama op Rome. De lucht was zonnig-helder en dus was het genieten. Dit kasteel speelt een centrale rol in het 'Berninimysterie' van Dan Brown. Het beeld van de aartsengel bovenop het kasteel is van een Vlaamse kunstenaar, namelijk Pieter Anton Verschaffelt. Het beeld is van 1752.

Genietend van het zonnige weer, ben ik te voet tot de Piazza Venezia teruggekeerd en bezocht er een Mariakerk. Alweer een pareltje. Ze heeft veel weg van de kerk van de heilige Agnes op de Piazza Navona. Op nog geen vijftig meter daarvandaan staat nog een Mariakerk, al even mooi. Wat een pracht is er in Rome aanwezig en zoveel.

Ik vond dan een maquette van wat wij in onze lessen Latijn als het Forum Romanum leerden kennen. In feite zijn het meerdere forums, met tempels, handelsgallerijen... Het is een prachtige tentoonstelling met gratis toegang. Wat jammer dat er nu nog slechts ruïnes overschieten.

Recht daartegenover bezocht ik dan de kerk Cosmus en Damianus, met het enig mooi mozaïek van Christus, de Goede Herder. Het was er stil en ik bad er de rozenkrans, ook voor jullie. In het begin scheen de zon door een raam en verlichtte precies de Christusfiguur.

En dit alles bij terrasjesweer... De koffie en het gebakje smaakten heerlijk.

zaterdag 15 november 2008

Paulus

Ze kondigden regen aan, maar het werd een zonnige dag! Lente in Rome. Ook mijn dag was een zonnig gebeuren. De universiteit organiseerde een bezoek aan de plaatsen waar de heilige apostel Paulus verbleven heeft. Onze gids was goed op de hoogte van de toestand van Rome tijdens de eerste eeuw. Onderweg vertelde hij ook enkele verhalen, die niets met Paulus te maken hebben.

In de Chiesa della Trinità (Kerk van de Drie-eenheid) zagen we de plaats waar Petrus en Paulus, die samen gevangen gezeten hebben, elkaar voor het laatst zagen. Petrus was jood en werd dus gekruisigd, zoals ook Jezus de kruisdood stierf. Omdat Paulus geen jood, maar een Romeins burger was, mocht hij volgens de Romeinse wet niet gekruisigd worden. Hij werd onthoofd.

In de San Paolo alla Regola bezochten we het huisje waar Paulus enige tijd verbleef, zij het aan een ketting en met een Romeinse soldaat bij zich. Hij mocht er mensen ontvangen. Je kan in de Bijbel Handelingen 28, 14-31 lezen. Gelukkig is de plaats zeer sober gehouden.

In de San Carlo ai Catinari zijn een aantal schilderijen over Paulus te zien. "San Carlo" is de heilige Carolus Borromeus. Je kan Filippenzen 1, 12-20 lezen.

In de San Marco Basiliek werd Romeinen 1, 8-16 gelezen. Men gaat ervan uit dat de evangelist Marcus zijn evangelie te Rome schreef. Dat is zeer waarschijnlijk ook zo.

De rondleiding eindigde in de kerker, waar Petrus en Paulus samen gevangen gezeten hebben. De kolom waaraan ze vastgeketend waren, is nog te zien. Hier kan je 2 Timoteus 4, 1-18 lezen.

Iets voor 12 uur was de rondleiding ten einde. Wat ik daarna bezocht heb, houd ik tot morgen.

vrijdag 14 november 2008

Stilte 2

"In de stilte gaat weer open, wat zolang verborgen was." Deze zin uit de reactie op mijn tekst van gisteren, past heel goed bij mijn ervaring. Die diepe stilte geeft weer ruimte aan wat lange tijd bedolven was onder het vele werken, de drukte, de dagelijkse bezigheden... Zeker ook aan de diepste verlangens, waar studeren er één van is.

Het is het soort ervaringen, dat mij in Taizé al zo vaak is overvallen, als een geweldig geschenk om uit te leven. Niet toevallig leven we daar traag, op halve snelheid, of moet ik zeggen op de juiste snelheid, want in mijn drukke verleden leefde ik dubbel snel.

Ja, de stilte is niet zomaar stilte. Ze is niet "niets". Ze is de vruchtbare bodem, waar God zelf scheppend aan het werk is. De stilte is de ruimte waar God kan komen, waar Hij zich thuis voelt. En waar het gebed dus gedijt. Ook Elia, de grote profeet, heeft op een aangrijpende maar ook heel simpele wijze ervaren, dat God in de stilte tot de mens komt.

Het is niet toevallig dat God in het Westen zo verduisterd is. We vliegen van hier naar daar en leven boven die diepte, waar het stil en rustig is. Wie snel leeft, wordt onvermijdelijk oppervlakkig. Zoveel technieken van de godsdiensten zijn juist op die stilte gericht: meditatie, yoga, bezinning, gebed, aanbidding, retraite, het zwijgen in de abdijen...

donderdag 13 november 2008

Stilte 1

Rome wordt vandaag door zeer donkere wolken overkoepeld, al komt de zon er af en toe een heel klein beetje doorheen. Het regent met bakken tegelijk. Het zou wel België kunnen zijn. Bliksem en donder maken het nog echter.

Toch verhindert dit niet dat ik van de stilte geniet. Voor de studie ben ik uiteraard heel veel tijd op mijn kamer. Ik heb geen behoefte aan radio, tv, muziek... De uiterlijke stilte weerspiegelt mijn innerlijke rust en stilte. Een zalig gevoel. Ze wordt nauwelijks door iets verstoord.

Gisteren voormiddag ben ik 4,5 uur op mijn kamer geweest om - op enkele kleinere onderbrekingen na - te studeren. Die stilte helpt om geconcentreerd te werken en toch zonder druk, zonder haast, zonder pressie. Er zijn geen deadlines en er volgt geen beoordeling van mijn werk. Niet het product telt, maar het studeren zelf. Mijn geest leeft zich uit: er wordt een diepe behoefte ingelost. Hier kan ik nadenken vanuit een stevige informatie en met diepe inzichten. Het aanbod van de professoren is geweldig: diep en breed en belangrijk. En alles interesseert me bijzonder sterk.

Ja, in mijn hart wens ik dat iedere mens dit zou mogen beleven.

woensdag 12 november 2008

Groepsdynamiek

Nu ook onze Russische medebroeder aangekomen is, is onze gemeenschap van 67 mensen voltallig. Voor het eerst in mijn leven leef ik in zo'n grote groep, die bovendien heel bijzonder is: uitermate mondiaal, actief, sterk op de studie gericht en natuurlijk katholiek-religieus van inslag. Een andere specificiteit is dat de meesten niet hun moedertaal spreken. Slechts een klein groepje is Italiaan.

Leven in zo'n gemeenschap is een ware genade. We delen allen een roeping als religieus en/of als priester, de meesten bij Don Bosco. De onderlinge dienstbaarheid is zeer groot, soms zelfs ietsje teveel. Zo gebeurt het wel eens dat een bord al is weggenomen, ook al wil je het nog gebruiken voor een stuk fruit of zo. Zelf nam ik gisteren een bekertje met ijs weg, dat nog iet volledig opgegeten was. De zorg voor het gebed is heel goed: dynamisch, creatief en toch diep-spiritueel. Elke dag is de gemeenschap minstens 105 minuten in de kapel. Je moet het meemaken, als die groep van 67 mannen een lied zingt, de gebeden bidt, samen stil is, ingetogen naar de communie gaat, enz. Ieder heeft zijn eigen inbreng, soms heel verrassend. Maar alle dagen is het nieuw.

Natuurlijk zijn er negatieve kantjes. Zo is niet iedereen altijd in het gebed of men komt te laat. Zoals in elke gemeenschap waarin ik leef, tekent men zijn afwezigheden aan tafel niet steeds op voorhand af, zodat de gemeenschap nodeloos maaltijden betaalt aan de firma die hier de keuken doet.

Misschien is het boeiendste nog de onderlinge dynamiek, de relaties, de eigenheden van iedereen, wat men waardeert en wat irriteert. Elk heeft zijn karakter en zijn levenservaringen en die spelen voortdurend mee in het gedrag, het spreken... Het boeit me dat in alle rust te mogen meemaken en te mogen observeren.

dinsdag 11 november 2008

Wat heb ik vandaag op school geleerd? 4

We vieren hier de nationale feestdag van Polen, Frankrijk en België. Maar er is wel les. Waar ik de laatste dagen mee bezig geweest ben, kwestie van studeren?

Cursus "Spiritualiteit van het religieuze en priesterleven": vertaling van het gedeelte: "Leren beminnen". Bijzonder goed. Ik heb nu iets meer dan de helft van de 106 bladzijden van deze cursus in het Nederlands vertaald.

Cursus "Spiritualtiteit van Don Bosco": ik volg de lessen, zonder werk daarbuiten.

Cursus "Geschiedenis van onze congregatie en de werken": ik volg de lessen, zonder werk daarbuiten.

Cursus "De socio-politieke en religieuze omgeving van Don Bosco": ik vertaal de inleiding van het nieuw boek van deze professor "De Bijbel met Don Bosco", dat begin 2009 uitkomt. Heel boeiend.

Cursus "Seminarie salesiaanse spiritualiteit": ik las vier hoofdstukken van het eerste boek 'Harry Potter' in het Italiaans en vatte het samen in het Italiaans, met de hoofdaandacht voor de religieuze stukjes. Eerste verkenning van artikels en internet over Harry Potter.

Alles wat ik onder ogen krijg, boeit me uitermate sterk. Ik ben zo gelukkig dat ik màg studeren.

maandag 10 november 2008

"Dringend naar huis"

Gisteren ging ik na mijn siësta een koffie drinken. Ik ontmoette er twee Indiërs, een salesiaan en een benedictijn. Deze benedictijn vertelde over het geweld van een kleine groep hindoe-extremisten, die willen dat alle christenen in India hindoe worden en dit met geweld proberen af te dwingen, al zeker in zijn streek, het Noord-Oosten. Enkelen van hen waren zijn ouderlijk huis binnen gekomen en hadden alles wat ze maar konden meenemen, geroofd. De rest sloegen ze kort en klein en het hele huis werd verwoest. Het is onbewoonbaar. Zijn zus staat op trouwen en alle kleren (ook het trouwkleed), juwelen (ook de trouwringen)... zijn weg. Zijn familie heeft niets meer, letterlijk niets meer. Van zijn oversten mag hij dringend naar huis om zijn familie nabij te zijn en te zien wat hij kan doen. Ondertussen woont zijn gezin bij kennissen. De situatie is scherp, want de christenen willen christenen blijven. En de regering doet zo goed als niets: er zijn verkiezingen in het vooruitzicht. Wat een problematische toestanden! Wat kan je meer doen dan hem veel moed toewensen en bidden?

Deze morgen bij het opstaan stond de chauffage voor de eerste keer op. Na het ontbijt was ze weer uit, want de zon geeft alweer de nodige warmte. En er is alweer staking. De chauffeurs van het openbaar vervoer willen een bepaald contract afdwingen. Men verwacht dat vele studenten niet zullen opdagen vandaag.

zondag 9 november 2008

Gebed van aanbidding

Zoals beloofd vertaal ik het gebed dat me gisteren tijdens de aanbidding te Assisi diep aangreep.

Voor Jou... Heer, leef ik, wandel, ga ik, kondig ik jouw Woord aan.
Voor Jou ... Heer, zoek ik, vraag, vind ik, klop ik aan jouw deur aan.
Voor Jou... Heer, hoop, bemin, geloof ik, verwacht ik dat je komt.
Voor Jou... Heer, bezoek, zorg, troost ik, verwijder ik het lijden.
Voor Jou... Heer, wacht ik niet, wil ik niet, verlang ik niet, zucht ik niet naar wat mensen geven.
Voor Jou... Heer, lijd, duld, verdraag ik, sterf ik om altijd bij Jou te zijn.
Voor Jou... Heer, is lijden vreugde, is het kruis verrijzenis, is de dood leven,
de gave van mezelf is geschenk voor Jou.
Voor Jou... Heer, betekenen de gehoorzaamheid, het offer, de stal, het kruis leven voor de glorie van uw Vader.
Voor Jou... Heer, tellen onze gedachten niet, hebben geen waarde, geven het leven niet, en ze leiden ons niet voor eeuwig naar Jou.
Voor Jou... Heer, geven de gave van het leven voor het Evangelie en Jouw Woord van waarheid de vreugde van het paradijs. Amen.

Moge dit gebed mij omvormen en transformeren, heel mijn verdere leven.

zaterdag 8 november 2008

Assisi

Vandaag zijn we naar Assisi geweest. 'We' zijn meer dan drieduizend docenten en studenten van de pauselijke universiteiten van Rome. 85 bussen. We konden Assisi in alle rust ontdekken en op ons laten afkomen, want ter plaatse hadden we acht uren. Eerst was er een eucharistie in de Santa Maria dei Angeli, een basiliek waarvan het centrum de Porziuncula is, het kerkje dat Franciscus bouwde. De voorganger was kardinaal Vallini, die heel enthousiast en werkelijk diepgaand preekte. Hij kreeg op het einde van de preek dan ook een spontaan applaus. En na het communiegebed werd een boodschap voorgelezen van de Paus en kardinaal Bertone.

Daarna trokken we allen te voet naar Assisi, ik schat op zowat drie kilometer. Prachtig gelegen. De stad heeft me echt intens bekoord. We konden alles heel rustig bezoeken: de benedenkerk met het graf van Franciscus en zijn vier eerste gezellen, de bovenkerk waar er heel de namiddag aanbidding van het sacrament was, de kerk waar het graf van de heilige Clara is en uiteraard de stad Assisi, een pareltje! Ook heel netjes gehouden en het straalt rust uit. Met mooie zichten op de omgeving, want het ligt op een heuvel.

De dag werd afgesloten met een kaarsjesprocessie tot aan de bussen, dus ongeveer drie kilometer terug. De plaatselijke bisschop zond ons weer de wereld in om er het licht van Christus uit te dragen.

Mij heeft het getuigenis van de jongeren getroffen, vooral tijdens de aanbidding van het sacrament. Morgen zal ik het prachtig gebed voor jullie vertalen, dat me tijdens die aanbidding diep in mijn ziel geraakt heeft. Alweer een zeer mooie dag!

En dat allemaal met jongeren! Het doet zo'n deugd aan mijn salesiaans hart.

vrijdag 7 november 2008

Kerkhof en een Slovaak

Gisteren zijn we met een vijftigtal medebroeders van onze zes gemeenschappen naar het kerkhof geweest, waar 51 medebroeders begraven liggen. Het was 50 minuten rijden met de bus. Op het kerkhof staat een kapel, waar we de eucharistie gevierd hebben voor onze overledenen. Een salesiaan-bisschop (van Civitavecchia, dicht bij Rome) ging voor. Daarna gingen we zingend in processie naar de plaats waar de overleden medebroeders begraven zijn: een gebouw van zowat 6 op 6 meter (of ietsje groter) en zowat 8 meter hoog. Niemand is in de grond begraven, maar in ruimtes die binnenin het gebouw boven elkaar zijn geplaatst, zoals in de catacomben, maar dan boven de grond. De eerst begraven medebroeders hebben een gedenkplaatje, de laatst begravenen een echte verticale gedenksteen. Ook daar hebben we kort voor onze dierbare overledenen gebeden. Alles samen een sereen en betekenisvol christelijk en salesiaans gebeuren. Op het kerkhof is veel marmer te zien, soms echt monumentale stenen. En meer van dergelijke gebouwen.

Daarna zijn we in een restaurant gaan eten. Eenvoudig, maar gezellig. Recht over mij zat een medebroeder van 81 jaar. Als jonge man is hij met een kameraad naar Duitsland gevlucht, want in zijn land, Slovakije, kon hij zijn roeping niet volgen. Tot vijf keer onderstreepte hij met nadruk, me met zijn indringende ogen fixerend: "Eén minuut heeft het gescheeld, of ze schoten mij dood. Eén minuut! Ze zijn me de hele nacht in het bos komen zoeken. Ik heb ze op 20 meter zien passeren, maar ik ben kunnen ontkomen. God heeft mij gered!" Hij leefde eerst twaalf jaar in Duitsland en sindsdien in Italië. Pas in de jaren '80, dus zowat veertig jaar later, is hij voor de eerste keer naar zijn land terug gekeerd.

En vandaag is een trui teruggekeerd, die ik ongeveer een maand geleden niet terugvond op de speelplaats, toen ik hem op een warme namiddag buiten vergeten had. Nu is hij dus terug, netjes gewassen.

donderdag 6 november 2008

Tijd hebben

Een bijzonder aspect van mijn sabbatjaar is tijd hebben. Bij ons thuis hebben we allemaal hard moeten werken. En bij Don Bosco is het niet anders. Met andere woorden, de laatste 40 jaar van mijn leven is het bijna altijd druk geweest. In de meeste gevallen had ik steeds tijd te weinig om te doen wat ik moest doen, laat staan om het rustig te doen. Doorheen de jaren werd ook de verantwoordelijkheid steeds groter, met als hoogtepunt mijn taak als adjunct-directeur in onze technische en beroepsschool te Gent. Natuurlijk heb ik wel leren omgaan met dit gegeven. En dat heeft heel zeker ook vele positieve kanten.

Maar het is een groot contrast met wat ik nu meemaak. Eigenlijk heb ik nu geen verantwoordelijkheid over anderen. Enkel over mijn studie en ook daar zit geen druk op, want ik hoef geen diploma of wat dan ook te behalen. Ik weet ook niet wat mijn taak zal zijn na dit sabbatjaar en kan me dus nergens op voorbereiden. En ook dat is goed.

Wat een ruimte! Het is echt een nieuwe ervaring, die me heel veel deugd doet. En dat een heel jaar lang. Een luxe? Zeker. Maar ook een opgave. Ik ben nog steeds niet gewend aan dit nieuw gegeven. In die zin ben ik nog steeds aan het afleren wat die tijdsdruk van het verleden in mij heeft opgebouwd. Meestal valt het mee, maar soms betrap ik mij erop dat ik weer druk bezig ben, mezelf onder spanning zet... In die zin is de raad van mijn directeur hier (zie gisteren) een gouden raad, een wijze raad.

woensdag 5 november 2008

Obama en "Ga Rome bezoeken"

Vandaag is hèt onderwerp aan tafel natuurlijk de verkiezing van de nieuwe president in de Verenigde Staten. Iedereen is blij met het resultaat. En laat ons hopen dat het inderdaad beter wordt voor het land zelf en voor de hele wereld. Zou er vanuit die hoek wat hoop zijn voor Afrika, gezien zijn achtergrond? We hopen het, want onze Congolesen hier vertellen met emotie over oorlog en geweld in hun land en de grote problemen die er de gevolgen van zijn. En ja, anderen wijzen me terecht: "Zeg niet de verkiezingen in Amerika, maar wel in de Verenigde Staten, want wij in Zuid-Amerika zijn ook Amerikanen." Zo vraagt iedere medebroeder de wereld vanuit zijn standpunt te bekijken. Het werkt heilzaam. Vlaanderen is zo klein.

Don Bosco hechtte heel veel belang aan het gesprek tussen de oversten en de gewone medebroeders. Zo schrijven onze constituties voor dat de directeur, de provinciaal, de regionaal geregeld met hun medebroeders moeten praten. Onze directeur heeft daarvoor een schema gemaakt, waarop we onze naam moesten schrijven. Een uur per persoon. Gisteren was ik bij hem. Hij was zeer geïnteresseerd in mijn sabbatjaar, hier en dan in België en dan in Jeruzalem en mijn toekomst daarna. Voor mijn verblijf hier was zijn belangrijkste boodschap: "Volg de lessen, dat is goed, studeer tijdens de week, ook dat is goed, maar maak dat je tijdens het weekend buiten bent en Rome bezoekt, een glas gaat drinken... Je hebt zovele jaren hard gewerkt en na dit sabbatjaar zal dat weer zo zijn. Geniet van jouw sabbatjaar." Een boodschap die me warm maakte van binnen. Ik heb hem van harte bedankt voor alles wat ik hier mag ontvangen.

dinsdag 4 november 2008

Moord

Iedereen weet dat er voorbeden zijn in de eucharistie. Dus ook in onze dagelijkse eucharistie. Nu heeft onze gemeenschap de goede gewoonte om na de laatste voorbeden wat stilte te laten, zodat iedereen spontaan een gebed kan vragen. Deze morgen werd een gebed gevraagd voor één van de medebroeders van onze gemeenschap. Ik had echter niet goed begrepen wat de achtergrond was. Deze middag vroeg ik hem waarvoor we precies gebeden hebben.

Vandaag vijf jaar geleden werd zijn broer van 34 jaar vermoord teruggevonden in zijn kamer. Zijn broer was bij het bisdom en was pas drie jaar daarvoor priester gewijd. In zijn land gebeurt dat meer. Daar ingaan op zijn roeping om priester en/of religieus te worden, vraagt veel moed. Het is echt een risico, blijkbaar. Het verhaal van Jezus Christus wordt dan brandende actualiteit: ook de stichter van onze godsdienst werd vermoord... De rest van mijn dag zal anders zijn dan anders. Ik heb te doen met deze medebroeder hier, met zijn volk, zijn land, de Kerk in zijn land.

Wat leven we goed in België!

maandag 3 november 2008

China

Ik heb een betrekkelijk slechte nacht gehad. Deze morgen lagen de kastanjes nog op mijn maag. Het is hier namelijk de gewoonte om bij het avondeten van 2 november warme kastanjes te geven, zoals ook Don Bosco deed. Ik heb er nochtans maar een 5-6 gegeten, maar dus misvallen. Kan gebeuren.

Gisteren na het avondeten kwam ik toevallig in gesprek met één van de twee Chinezen, een diocesane priester. Het is een ongelooflijke opdracht om van het Chinees naar het Italiaans over te schakelen. Alles is werkelijk anders. Hij heeft daar zes maanden voor genomen, vooraleer lessen te beginnen volgen. Lezen gaat goed, maar tijdens de lessen de proffen volgen gaat zeer moeizaam. Ook spreken blijft een hele opgave. Zo was het gesprek van gisteren niet evident. Ik heb mijn respect voor hem uitgedrukt. Het moet een zeer lastige taak zijn.

zondag 2 november 2008

Allerheiligen en Allerzielen

Gisteren ben ik naar de mis geweest in de salesiaanse parochie direct naast de universiteit. Een traditionale mis, zoals steeds in Italië, met een inhoudelijk heel goede preek, maar lang, zoals steeds in Italië. Weinig jongeren te bespeuren. Aan tafel was het een gewone zondag, behalve dat we als dessert een heel goed stuk fruittaart kregen.

Vandaag ben ik naar de mis geweest in de gemeenschap waar ik de eerste maand leefde. De preek was heel goed, maar lang, ook daar. Vanavond bidden we de rozenkrans met alle salesianen van de universiteit die thuis zijn voor al onze overledenen. Ik heb heel wat overledenen voor wie ik wil bidden, op de eerste plaats mijn goede ouders.

De hoofdnadruk lag in de twee preken op de verrijzenis van Jezus Christus, basis voor de verrijzenis van alle christenen.

Donderdagnamiddag gaan we het kerkhof bezoeken waar een aantal salesianen begraven zijn. We vieren daar de mis, bezoeken het kerkhof en blijven dan in die gemeenschap eten.

Voor de rest heb ik goed kunnen uitrusten en dan gestudeerd. Eén stuk heeft me bijzonder geboeid: "Is het religieus leven een betere vorm van christelijk leven?" Het antwoord is niet eenvoudig, maar wel verhelderend De tekst is één grote uitnodiging om te groeien in overgave aan Christus, dé Religieus bij uitstek, en Hem te volgen.

Wat is het aangenaam werken als buiten de zon schijnt! Even na de middag haalden we 24 graden...

zaterdag 1 november 2008

Zalige Hoogdag

Uit de grond van mijn hart wens ik aan allen een Zalige Hoogdag van Allerheiligen. Al onze heiligen: stuk voor stuk voorgangers, voorbeelden, inspiratiebronnen, voorsprekers, gidsen, lievelingen van God en de mensen, baanbrekers, vernieuwers, sociale werkers... Hier in Rome ontmoet ik ze elke dag in al die kerken, in de teksten die ik studeer, in de liturgie. Ze zijn op de eerste plaats ménsen, zoals wij, onze bondgenoten en lotgenoten. En open vensters op God. Uiteraard is de heilige die ik hier het meest ontmoet Don Bosco.

Vandaag vertrekken de laatste bezoekers naar België. Het was mooi, intens, aangenaam, boeiend. Gisteren bezocht ik met mijn familie nog de catacomben van Sint-Callixtus en de basiliek van de heiligen Johannes de Doper en de Evangelist, met daarnaast de heilige trap. De geschiedenis vertelt dat Helena, de moeder van Keizer Constantijn, de trap uit het paleis van Pilatus, waarop Jezus gestapt heeft, naar Rome liet brengen. De treden zijn overdekt en gelovigen gaan op hun knieën naar boven. Bij elke trede hoort een gebed.

Vol dankbaarheid zal ik nu twee rustige dagen nemen, want ik ben ook moe. Moe, maar voldaan.